Έρευνες αστροφυσικών «προβλέπουν» το τέλος του κόσμου

ΓΕΝΕΕΣ επί γενεών αστρονόμων και αστροφυσικών «έσπαζαν» το κεφάλι τους για να… μαντέψουν το μέλλον του Σύμπαντος.

Μόλις πρόσφατα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο αρχέγονος φόβος που έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας ότι ο ουρανός κάποια στιγμή θα «πέσει να μας πλακώσει», δεν υφίσταται, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το Σύμπαν γενικότερα. Συγκεκριμένα, πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν πλέον ότι στο μακρινό μέλλον το Σύμπαν μπορεί να «αναπαραχθεί» και να δημιουργήσει «θυγατρικά» σύμπαντα που θα διαιωνίσουν την ύπαρξη του.

Οι Αμερικανοί αστροφυσικοί Φρεντ Άνταμς και Γκρεγκ Λάφλιν έκαναν μάλιστα ακριβείς υπολογισμούς και κατάρτισαν τη… βιογραφία του Σύμπαντος, συμφωνά με την οποία τα προηγούμενα 15 δισεκατομμύρια χρόνια ήταν ένα ασήμαντο χρονικό διάστημα σε σχέση με το μέλλον.

Αρκετές απαντήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι έδωσε πριν από μερικούς μήνες και η παγωμένη Ανταρκτική. Οι επιστήμονες άφησαν ελεύθερα προς τη στρατόσφαιρα μερικά μπαλόνια μέτρησης, τα οποία κατέγραψαν πληρέστερα από ποτέ την κοσμική ακτινοβολία. Το απρόσμενο συμπέρασμα των μελετών ήταν ότι το Διάστημα δεν είναι σχεδόν καθόλου κυρτό όπως πιστευόταν μέχρι πρόσφατα. Για παράδειγμα, εάν μια ακτίνα φωτός κινηθεί στο κενό, δεν πρόκειται να ξεφύγει ποτέ από την ευθεία πορεία της. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει τόση ύλη, όπως πίστευαν πολλοί επιστήμονες, στο Διάστημα, σύμφωνα πάντα με τη θεωρία της Σχετικότητας που θέλει κάθε σώμα να παραμορφώνει ανάλογα με τη μάζα του τον περιβάλλοντα χώρο.


Σκοτεινή ύλη

Από ό,τι φαίνεται, υπάρχει αντιθέτως πολύ περισσότερη «σκοτεινή» ύλη ή αντι-ύλη, η οποία είναι ουσιαστικά η σπονδυλική στήλη του Σύμπαντος, λειτουργώντας ως δύναμη της βαρύτητας μεταξύ των γαλαξιών. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε ακόμη τη σύσταση αυτού του σκοτεινού και μυστηριώδους υλικού, ούτε την ποσότητα του. Σύμφωνα πάντως με τους τελευταίους υπολογισμούς, το υλικό αυτό αποτελεί μάλλον το 80% της ύλης.

Ανεξάρτητα όμως από την ποσότητα, η αντι-ύλη αυτή δεν είναι αρκετή για να «φρενάρει» τη διαρκή διαστολή του Σύμπαντος: από ό,τι φαίνεται στο Διάστημα δρα και μια δύναμη αντι-βαρύτητας, η οποία ωθεί τα αστέρια και τους γαλαξίες να απομακρυνθούν το ένα από το άλλο.

Σε περίπου δέκα δισεκατομμύρια χρόνια, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο γαλαξίας μας θα έχει καταναλώσει τα αποθέματα αερίου που διαθέτει για τη δημιουργία νέων ήλιων ενώ σε 100.000 δισεκατομμύρια χρόνια, θα πάψουν να υπάρχουν τα φωτεινά αυτά αστέρια σε ολόκληρο το Σύμπαν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα επικρατεί το απόλυτο σκοτάδι, καθώς θα περιφέρονται τα υπολείμματα των αστεριών και οι παγωμένοι πλανήτες που περιστρέφονται γύρω τους. Τα αστέρια, που μόνο στον δικό μας γαλαξία θα είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο, θα μετατραπούν σε άσπρους «νάνους», οι οποίοι όμως θα συνεχίσουν να εκπέμπουν θερμότητα για δισεκατομμύρια χρόνια. Η ενέργεια τους εξάλλου ανανεώνεται χάρη στη σκοτεινή ύλη, η οποία απορροφάται στο εσωτερικό των άσπρων «νάνων» και αποτελεί μια ανανεώσιμη πηγή «καυσίμων», της τάξης εκατομμυρίων πυρηνικών εργοστασίων.


Απόλυτο σκοτάδι

Ύστερα από αμέτρητα χρόνια, θα έρθει το αναπόφευκτο τέλος και θα διαλυθούν όλα τα αστρικά σώματα, προκαλώντας το απόλυτο σκοτάδι.

Αυτό όμως δεν θα είναι το οριστικό τέλος, όπως τουλάχιστον ελπίζουν οι επιστήμονες. Όπως δείχνουν τα εργαστηριακά πειράματα, ακόμη και το κενό δεν είναι απολύτως «άδειο». «Είναι σαν την ήρεμη θάλασσα της καλοκαιρινής νύχτας, που η επιφάνεια της ρυτιδώνεται ελαφρά», εξηγεί ο πυρηνικός φυσικός Χανς Κρίστιαν φον Μπέγιερ. Από τις μικρές ρυτιδώσεις αυτές μπορεί κάποια στιγμή να προκύψει ένα κατακλυσμιαίο κύμα και όλα να τεθούν και πάλι σε κίνηση.

Μια τέτοια «έκρηξη» στο κενό φαίνεται ότι συνέβη και στο παρελθόν που οδήγησε στη δημιουργία του Σύμπαντος και των πλανητών. Η θεωρία αυτή θα μπορούσε να δώσει και τη λύση στο αίνιγμα της προέλευσης της σκοτεινής ύλης, μια και τότε θα πρόκειται για τα υπολείμματα της τεράστιας ενέργειας που εκλύθηκε. Πολλοί φυσικοί εκτιμούν ότι το «μπανγκ» που δημιούργησε το Σύμπαν δεν ήταν μεμονωμένη περίπτωση και ότι όπως συνέβη, τουλάχιστον μια φορά στο παρελθόν, έτσι μπορεί να ξανασυμβεί στο μέλλον.

Παρ’ ότι όμως το μέλλον προμηνύεται ρόδινο για το Σύμπαν, δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο και για την ανθρωπότητα.

Σε περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια θα πάψει να υπάρχει διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, οπότε τα φυτά δεν θα μπορούν να κάνουν φωτοσύνθεση με αποτέλεσμα σταδιακά να εκλείψει η ζωή στον πλανήτη.

Οι επιστήμονες ωστόσο αισιοδοξούν ότι μέχρι τότε οι άνθρωποι θα είναι σε θέση να εποικήσουν το Διάστημα, όπως επίσης ότι θα έχουν δημιουργηθεί ώριμες συνθήκες σε άλλους πλανήτες του γαλαξία μας.

Πριν το Σύμπαν περάσει στη φάση του απόλυτου σκότους, ορισμένοι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι ένας εξαιρετικά προηγμένος πολιτισμός θα έχει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για να προκαλέσει μια έκρηξη στο κενό με στόχο τη γέννηση ενός νέου Σύμπαντος, το οποίο με τη σειρά του θα ακολουθήσει τον δικό του κύκλο ζωής και θα αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για τη διαιώνιση και του ανθρώπινου είδους