Μία νέα εικόνα ευρέος πεδίου που δημοσιεύθηκε από το ESO εμφανίζει πολλές χιλιάδες απόμακρους γαλαξίες, και ειδικότερα μια μεγάλη ομάδα που ανήκει στο μαζικό σμήνος γαλαξιών γνωστό ως Abell 315. Όσο συνωστισμένη κι αν φαίνεται, αυτή η συνέλευση των γαλαξιών είναι μόνο η “κορυφή του παγόβουνου”, καθώς ο Abell 315 – που όπως και τα περισσότερα σμήνη γαλαξιών – κυριαρχείται από σκοτεινή ύλη. Η τεράστια μάζα του εν λόγω συμπλέγματος εκτρέπει το φως από τους πιο πίσω γαλαξίες, που στρεβλώνοντας ελαφρά τα σχήματα τους.
Όταν κοιτάμε τον ουρανό με γυμνό μάτι, ως επί το πλείστον βλέπουμε αστέρια που βρίσκονται στο Γαλαξία μας και ορισμένους από τους πλησιέστερους γείτονές του. Οι περισσότεροι μακρινοί γαλαξίες φαίνονται πάρα πολύ αμυδροί για να γίνουν αντιληπτοί με το ανθρώπινο μάτι, αλλά αν μπορούσαμε να τους δούμε, θα κάλυπταν κυριολεκτικά τον ουρανό. Αυτή η νέα εικόνα που δημοσιεύτηκε από το ESO είναι μία ευρέος πεδίου και μακράς έκθεσης, και αποκαλύπτει χιλιάδες γαλαξίες συγκεντρωμένους σε μια περιοχή όπου ο ουρανός είναι περίπου τόσο μεγάλος όσο η Πανσέληνος.
Αυτοί οι γαλαξίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αποστάσεων από εμάς. Μερικοί είναι σχετικά κοντά, καθώς είναι δυνατόν να διακρίνουμε τους σπειροειδείς βραχίονες ή τα ελλειπτικά φωτοστέφανα, ειδικά στο πάνω μέρος της εικόνας. Ο πιο μακρινός εμφανίζεται όπως ακριβώς οι εξασθενημένες σταγόνες – το φως τους έχει ταξιδέψει μέσα από το Σύμπαν για οχτώ δισεκατομμύρια χρόνια ή και περισσότερο προτού φθάσει στη Γη.
Ξεκινώντας από το κέντρο της εικόνας και προχωρώντας προς τα κάτω και προς τα αριστερά, μια συγκέντρωση από περίπου εκατό κιτρινωπούς γαλαξίες προσδιορίζει ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών, που ορίζεται με τον αριθμό 315 στον κατάλογο που καταρτίζεται από τον Αμερικανό αστρονόμο George Abell του 1958. Το σμήνος βρίσκεται μεταξύ των αμυδρών, κόκκινων και μπλε γαλαξιών και τη Γη, περίπου δύο δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς. Βρίσκεται στον αστερισμό του Cetus (Φάλαινα).
Τα σμήνη γαλαξιών είναι μερικά από τις μεγαλύτερες δομές στο Σύμπαν που συγκροτήθηκαν από κοινού από τη βαρύτητα. Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο σε αυτές τις δομές από τους πολλούς γαλαξίες που μπορούμε να δούμε. Οι γαλαξίες σε αυτούς τους γίγαντες συμβάλλουν μόνο με το δέκα τοις εκατό της μάζας, με το ζεστό αέριο μεταξύ γαλαξιών να υπολογίζεται για το άλλο δέκα τοις εκατό. Το υπόλοιπο 80 τοις εκατό αποτελείται από ένα αόρατο και άγνωστο συστατικό που ονομάζεται σκοτεινή ύλη, που βρίσκεται ανάμεσα στα γαλαξίες.
Η παρουσία της σκοτεινής ύλης αποκαλύπτεται μέσα από τη βαρυτική επίδραση του: η τεράστια μάζα ενός γαλαξιακού συμπλέγματος δρα στο φως από τους γαλαξίες πίσω από το σύμπλεγμα σαν ένας κοσμικός μεγεθυντικός φακός, κάμπτοντας την τροχιά του φωτός και έτσι οι γαλαξίες φαίνονται ελαφρώς στρεβλωμένο. Παρατηρώντας και αναλύοντας τα περιστρεφόμενα σχήματα αυτών των γαλαξιών που βρίσκονται από πίσω, οι αστρονόμοι μπορούν να συμπεράνουν ότι η συνολική μάζα του συμπλέγματος υπεύθυνο για τις στρεβλώσεις, ακόμη και όταν η μάζα αυτή είναι συνήθως αόρατη. Ωστόσο, αυτή η επίδραση είναι συνήθως μικρή, και είναι αναγκαίο να την μετρήσουν σε έναν τεράστιο αριθμό γαλαξιών για να επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα: στην περίπτωση του Abell 315, τα σχήματα των περίπου 10.000 αμυδρών γαλαξιών σε αυτήν την εικόνα μελετήθηκαν με σκοπό την εκτίμηση της συνολικής μάζας του συμπλέγματος, το οποίο ανέρχεται σε πάνω από εκατό χιλιάδες δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας.
Για να συμπληρωθεί το τεράστιο φάσμα των κοσμικών αποστάσεων και μεγεθών που ερευνήθηκαν από αυτή την εικόνα, μια χούφτα από αντικείμενα πολύ μικρότερα από γαλαξίες και σμήνη γαλαξιών και πολύ πιο κοντά στη Γη είναι διάσπαρτα σε όλο το πεδίο: εκτός από πολλά αστέρια που ανήκουν στον γαλαξία μας, πολλοί αστεροειδείς είναι επίσης ορατοί σαν μπλε, πράσινα ή κόκκινα μονοπάτια. Αυτά τα αντικείμενα ανήκουν στην κύρια ζώνη αστεροειδών, που βρίσκεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, και οι διαστάσεις τους ποικίλουν από μερικές δεκάδες χιλιόμετρα, για το φωτεινότερο από αυτά, σε μόλις λίγα χιλιόμετρα στην περίπτωση των πιο αμυδρών.
Αυτή η εικόνα έχει ληφθεί με το τηλεσκόπιο Wide Field Imager, 2,2 μέτρων, στο Παρατηρητήριο La Silla της ESO στη Χιλή. Πρόκειται για μια σύνθεση πολλών εκθέσεων που αποκτήθηκαν με τρία διαφορετικά φίλτρα, με διάρκεια περίπου μίας ώρας στο φίλτρο B και περίπου μιάμιση ώρα στα φίλτρα V και R. Το οπτικό πεδίο είναι 34 x 33 λεπτά του τόξου.
—
Πηγή: ESO
Κανένα σχόλιο