Χωρίς προειδοποίηση, ένα μυστήριο αντικείμενο χτύπησε τον Δία στις 19 Ιουλίου του 2009, αφήνοντας ένα σκοτεινό μώλωπα στο μέγεθος του Ειρηνικού Ωκεανού. Το σημάδι το είδε πρώτα το μάτι ενός ερασιτέχνη αστρονόμου στην Αυστραλία, και σύντομα, όλα τα παρατηρητήρια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου και του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Hubble της NASA, έστρεψαν την προσοχή τους προς τον Δία.
Οι αστρονόμοι ήταν μάρτυρες ενός τέτοιου κοσμικού γεγονότος για ακόμα μια φορά στο παρελθόν. Παρόμοιες ουλές είχαν γίνει κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας, τον Ιούλιο του 1994, όταν περισσότερα από 20 κομμάτια του κομήτη P/Shoemaker-Levy 9 (SL9) βυθίστηκαν στην ατμόσφαιρα του Δία. Η σύγκρουση του 2009 σημειώθηκε κατά την ίδια εβδομάδα, 15 χρόνια αργότερα.
Οι αστρονόμοι οι οποίοι σύγκριναν τις εικόνες του Hubble των δύο συγκρούσεων λένε ότι ο ένοχος μπορεί να είναι ένας αστεροειδής με πλάτος περίπου 500 μέτρα. Οι εικόνες, ως εκ τούτου, είναι δυνατόν να παρουσιάζουν για πρώτη φορά την σύγκρουση ενός αστεροειδή και όχι ενός κομήτη σε έναν άλλο πλανήτη.
Οι βομβαρδισμοί στον Δία μας αποκαλύπτουν ότι το ηλιακό μας σύστημα είναι ένας θορυβώδης τόπος, όπου απρόβλεπτα γεγονότα ενδέχεται να συμβαίνουν συχνότερα από ότι είχαμε φανταστεί μέχρι τώρα. Οι συγκρούσεις στον Δία αναμενόταν να συμβαίνουν κάθε μερικές εκατοντάδες με χιλιάδες χρόνια. Αν και υπάρχουν κατάλογοι με τους αστεροειδείς, πολλά μικρά αντικείμενα μπορεί να εξακολουθούν να περνούν απαρατήρητα και καθώς εμφανίζονται ανά πάσα στιγμή να σπέρνουν τον όλεθρο.
“Αυτό το μοναχικό γεγονός μας αιφνιδίασε, και μπορούμε να δούμε μόνο τις επιπτώσεις της σύγκρουσης, αλλά ευτυχώς έχουμε τις παρατηρήσεις του Hubble από το 1994 που συνέλαβε το πλήρες φάσμα του φαινομένου, συμπεριλαμβανομένης της φύσης των αντικειμένων πολύ πριν τη σύγκρουση” λέει ο αστρονόμος Heidi Hammel του Space Science Institute στο Boulder, Colo και επικεφαλής της μελέτης των επιπτώσεων του Δία.
Το 2009 η ομάδα του Hammel κατέγραψε εικόνες από το πεδίο των συντριμμιών με την πρόσφατα εγκατεστημένη κάμερα του Hubble,την Wide Field Camera 3.Η ανάλυση αποκάλυψε βασικές διαφορές μεταξύ των δύο συγκρούσεων (του 1994 και του 2009), παρέχοντας ενδείξεις για το γεγονός του 2009.
Οι αστρονόμοι είδαν ένα ξεχωριστό φωτοστέφανο γύρω από την τοποθεσία πρόσκρουσης του 1994 από τις υπεριώδες εικόνες του Hubble (UV), απόδειξη της λεπτής σκόνης που προκύπτει από μια σύγκρουση ενός θραύσματος κομήτη.
Οι εικόνες στο υπεριώδες έδειξαν επίσης μία μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στα συντρίμμια και τα σύννεφα του Δία.
Οι υπεριώδεις εικόνες του Hubble από την σύγκρουση του 2009 δεν έδειξαν κάποιο φωτοστέφανο και αποκάλυψαν επίσης ότι η αντίθεση του σημείου ξεθώριασε πολύ γρήγορα. Και οι δύο ενδείξεις υποδηλώνουν την έλλειψη ελαφριών σωματιδίων, παρέχοντας έμμεσες αποδείξεις για την σύγκρουση από ένα στερεό αστεροειδή και όχι από ένα σκονισμένο κομήτη.
Το επίμηκες σχήμα του σημείου της πρόσφατης σύγκρουσης διαφέρει επίσης από τη σύγκρουση του 1994, καταδεικνύοντας ότι το αντικείμενο του 2009 κατέπεσε με ρηχή γωνία από ό,τι τα συντρίμμια του SL9. Το αντικείμενο του 2009 επίσης προερχόταν από διαφορετική κατεύθυνση από ότι τα κομμάτια του SL9.
Ο Agustín Sanchez-Lavéga μέλος της ομάδας του Πανεπιστημίου της Χώρας των Βάσκων στο Μπιλμπάο της Ισπανίας και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τις πιθανές τροχιές που είχε το αντικείμενο που προσέκρουσε το 2009. Η εργασία τους υποδεικνύει ότι το αντικείμενο πιθανώς προήλθε από την οικογένεια αντικείμενων Hilda, μια δευτερεύουσα ζώνη αστεροειδών που αποτελείται από περισσότερους από 1.100 αστεροειδείς κοντά στην τροχιά του Δία.
Η σύγκρουση του 2009 ήταν ίση με λίγες χιλιάδες πυρηνικές βόμβες, συγκρινόμενη με τις εκρήξεις από τα μεσαίου μεγέθους θραύσματα του SL9.
Το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των τμημάτων δημιούργησε έκρηξη που ήταν πολλές φορές πιο ισχυρή από ό,τι αν ανατιναζόταν με τη μια ολόκληρο το πυρηνικό οπλοστάσιο του κόσμου.
Η πρόσφατη σύγκρουση υπογραμμίζει το σημαντικό έργο που εκτελείται από ερασιτέχνες αστρονόμους. “Αυτό το γεγονός δείχνει πόσο όμορφα οι ερασιτέχνες και οι επαγγελματίες αστρονόμοι μπορούν να εργαστούν μαζί”, σημειώνει ο Hammel.
Περιστασιακά σκούρα στίγματα έχουν εμφανιστεί στον Δία σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας που ο άνθρωπος παρατηρεί τον έναστρο ουρανό.
Παρατηρώντας τα αρχεία για τον πλανήτη βλέπουμε ότι είναι γεμάτα με αναφορές σε κηλίδες, συμπεριλαμβανομένων των “λευκών κηλίδων”, “ιδιόμορφων κηλίδων” και των “σαφώς καθορισμένων σημείων”. Μόνο μια χούφτα από αυτές μπορούν να χαρακτηριστούν ως πιθανές συγκρούσεις στον Δία.
Το 1686, ο Ιταλός αστρονόμος Giovanni Cassini ανέφερε ένα σκοτεινό σημείο στον Δία που ήταν περίπου στο μέγεθος της μεγαλύτερης πρόσκρουσης από τα αντικείμενα του SL9. Σχεδόν 150 χρόνια αργότερα, το 1834, ο Βρετανός αστρονόμος George Airy ανέφερε ένα σκοτεινό χαρακτηριστικό στη νότια ζώνη του Δία που φαινόταν σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερο απ’ ότι οι σκιές που ρίχνουν στον πλανήτη τα φεγγάρια του Γαλιλαίου. Τα τηλεσκόπια της εποχής απέτρεπαν τους παρατηρητές του ουρανού από την εξακρίβωση της φύσης αυτών των κηλίδων.
Αυτές οι εικόνες από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble μας δείχνουν την ουλή από τη σύγκρουση καθώς ξεθωριάζει στην πάροδο των μηνών μεταξύ του Ιουλίου 2009 με Νοέμβριο 2009.
—
Πηγή: NASA
Κανένα σχόλιο