Καθώς συνεχίζουμε να εξερευνούμε μακριά στο ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό, το ζήτημα της κατοίκησης ή αποικισμού αναπόφευκτα έρχεται στην επιφάνεια. Επανδρωμένες βάσεις στη Σελήνη ή τον Άρη, για παράδειγμα, εδώ και πολύ καιρό είναι ένα όνειρο αρκετών. Υπάρχει μια φυσική επιθυμία να εξερευνούμε όσο πιο μακρυά μπορούμε να πάμε, αλλά και να επεκτείνουμε την παρουσία της ανθρωπότητας σε μόνιμη ή τουλάχιστον ημι-μόνιμη βάση. Για να γίνει αυτό, όμως, είναι απαραίτητο να προσαρμοστούμε σε διαφορετικά ακραία περιβάλλοντα. Στη Σελήνη, για παράδειγμα, μια αποικία πρέπει να είναι αυτοσυντηρούμενη και να προστατεύσει τους κατοίκους της από το χωρίς αέρα, σκληρό περιβάλλον.
Ο Άρης, όμως, είναι διαφορετικός. Ενώ οι μελλοντικές βάσεις θα μπορούσαν να προσαρμοστούν στο περιβάλλον του Άρη, καθώς, υπάρχει επίσης η δυνατότητα τροποποίησης του περιβάλλοντος χώρου και όχι απλά η συνύπαρξη με αυτό. Αυτή είναι η διαδικασία της γαιοποίησης (μετασχηματισμού σε Γη) – ουσιαστικά προσπαθεί να μεταμορφώσει την ατμόσφαιρα και το περιβάλλον του Άρη ώστε να καταστούν παρόμοια με τη Γη. Αν και τεχνολογικά είμαστε ακόμα πολύ μακριά, ο μετασχηματισμός του Κόκκινου Πλανήτη θεωρείται ως μελλοντικό ενδεχόμενο. Ίσως η σημαντικότερη ερώτηση είναι, θα πρέπει να το κάνουμε;
Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι αν ο Άρης έχει κάποια αυτόχθονη ζωή ή όχι – πώς αυτό επηρεάζει το ζήτημα του εποικισμού ή γαιοποίησης;
Αν ο Άρης έχει κάποιου είδους βιόσφαιρας, θα πρέπει να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Εξακολουθούμε ακόμη να μην γνωρίζουμε εάν η βιόσφαιρα υπάρχει, αλλά η δυνατότητα, η οποία έχει αυξηθεί μόνο με βάση τις πρόσφατες ανακαλύψεις, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Μια τέτοια πολύτιμη ανακάλυψη, η οποία θα μπορούσε να μας διδάξει πάρα πολύ για το πώς η ζωή ξεκίνησε στους δύο κόσμους, θα πρέπει να είναι εντελώς εκτός ορίων. Μικρές αποικίες μπορεί να είναι εντάξει, αλλά να ζούμε στον Άρη δεν θα πρέπει να είναι σε βάρος οποιασδήποτε αυτόχθονης ζωής, εφόσον υπάρχει. Το πιο πιθανό μέρος για να βρούμε ζωή στον Άρη είναι κάτω από το έδαφος. Αν η επιφάνεια είναι πραγματικά στείρα και άγονη, όπως φαίνεται να είναι, τότε η δημιουργία αποικιών εκεί δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα. Έχει επίσης προταθεί ότι οι Αρειανές σπηλιές θα γινόντουσαν ιδανικοί ανθρώπινοι οικότοποι, που θα χρησίμευαν ως φυσική προστασία από τις σκληρές συνθήκες στην επιφάνεια. Αλλά αν αποδειχθεί ότι κάτι άλλο έχει ήδη εγκατασταθεί σε αυτά, τότε θα πρέπει να τους αφήσουμε μόνους. Αν ο Άρης όμως δεν κατοικείται από οποιαδήποτε αυτόχθονη ζωή, τότε η γαιοποίηση θα μπορεί να προχωρήσει.
Τι γίνεται αν ο Άρης είναι χωρίς ζωή; Ακόμη και αν δεν υπάρχει ζωή εκεί, αυτό το παρθένο και μοναδικό ξένο περιβάλλον, μέχρι στιγμής μόλις γδαρμένο από τον άνθρωπο, θα πρέπει να διατηρηθεί ως έχει όσο το δυνατόν περισσότερο. Έχουμε ήδη κάνει μεγάλη ζημιά εδώ στον πλανήτη μας. Μελετώντας τον Άρη και άλλους πλανήτες και φεγγάρια στη σημερινή φυσική τους κατάσταση, μπορούμε να μάθουμε τόσα πολλά για την ιστορία τους, αλλά και να μάθουμε περισσότερα για τον κόσμο μας από το γενικό πλαίσιο. Θα πρέπει να εκτιμήσουμε τις διαφορές και την ποικιλία των κόσμων και όχι μόνο τη μετατροπή τους ώστε να ταιριάζει στις δικές μας φιλοδοξίες.
Υπάρχει επίσης το πιο πρόσφατο, αλλά σχετικό πρόβλημα της μόλυνσης. Υπήρξε ένα μακρά μελετημένο πρωτόκολλο, μέσω της Συνθήκης του Διαστήματος του 1967, ώστε όλα τα διαστημικά σκάφη που πρόκειται να πάνε στη Σελήνη ή τον Άρη να αποστειρώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Αν τα βακτήρια από τη Γη φτάσουν στην επιφάνεια του Άρη και επιζήσουν, θα περιπλέξουν την έρευνα για τη ζωή εκεί. Αν ένα rover προσπαθήσει να προσδιορίσει αργότερα οργανισμούς που ζουν στο έδαφος, μπορεί να είναι δύσκολο για το αν ήταν μόλυνση ή μητρικές μορφές ζωής. Τόσο από επιστημονική όσο και ηθική άποψη, θα ήταν συνετό να προσπαθούμε να προστατεύσουμε τον Άρη όσο μπορούμε από εισβολείς από την γη. Αυτό ισχύει εξίσου αν ο Άρης ήδη κατοικείται ή όχι. Ευτυχώς, όλα σχεδόν τα είδη των βακτηρίων και άλλων μικροοργανισμών από τη Γη, θα ήταν πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο να επιζήσουν στην επιφάνεια του Άρη, πόσο δε να ακμάσουν. Ο κίνδυνος μόλυνσης του πλανήτη είναι πολύ αμελητέος, αλλά καλύτερα να λαμβάνουμε αυστηρά προληπτικά μέτρα, παρά να παίζουμε με την τύχη.
Παρακάτω ακολουθεί μια περίληψη ενός εξαιρετικού εγγράφου από τον αστροβιολόγο Chris McKay. Μερικές διαφορετικές απόψεις από αυτό το άρθρο σχετικά με το εάν ο Άρης θα πρέπει να προστατευτεί και να διατηρηθεί με κάθε κόστος ή να τροποποιηθεί για να βοηθήσει στην ανάπτυξη της ζωής εκεί, αλλά είναι μια καλή παρουσίαση των ιδεών που τίθενται στο τραπέζι.
“Η πλανητική οικολογική σύνθεση στον Άρη συζητάτε σοβαρά στο πεδίο της πλανητικής επιστήμης. Φαίνεται ότι η επαναφορά της παχιάς ατμόσφαιρας στον Άρη και του μετασχηματισμού του περιβάλλοντος σε κατοικήσιμο για πολλές μορφές ζωής είναι εφικτή. Είναι σημαντικό τώρα να εξετάσουμε εάν “θα πρέπει” να γίνει. Αυτό μας οδηγεί σε νέες και ενδιαφέρουσες εδαφικές ηθικές αλλά και σε χρηστικά και εγγενή επιχειρήματα που υποστηρίζουν την έννοια της πλανητικής οικοσύνθεσης. Αυστηρά επιχειρήματα διατήρησης δεν το κάνουν. Είναι σημαντικό να έχουμε ένα μακροπρόθεσμο σκοπό για τη ζωή στον Άρη και τις δυνατότητες της πλανητικής οικοσύνθεσης. Αυτό επηρεάζει το πώς θα εξερευνήσουμε τον Άρη τώρα. Ο Άρης μπορεί να είναι το πρώτο μας βήμα έξω στο βιολογικό σύμπαν, είναι ένα βήμα που θα πρέπει να κάνουμε προσεκτικά.”
Κανένα σχόλιο